หนึ่งคำถามที่เหมือนไก่กับไข่อะไรเกิดก่อน คือ ระหว่างความสุขและทุกข์ทน อะไรทำให้ชีวิตมีความหมายได้มากกว่ากัน ?

หากไม่เคยเจ็บ คงไม่ซึ้งถึงความสุข

The Sweet Spot: The pleasures of suffering and the search for meaning

ในชีวิตมนุษย์ย่อมประกอบไปด้วยความสุขและความทุกข์ หากขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปเราคงเรียกได้ไม่เต็มปากว่าชีวิต เพราะคนธรรมดาย่อมปรารถนาให้ชีวิตพบพานความสุขมากกว่า แต่ผู้คนทั้งหลายก็กล่าวถึงชีวิตที่ไร้ความบากบั่น ความพยายาม การเสียสละ ว่าเป็นดั่งชีวิตที่ไร้ความหมาย

ในมุมมองของ พอล บลูม ผู้เขียน The Sweet Spot ให้คำตอบไว้ว่า ความทุกข์ที่เกิดขึ้นโดยความสมัครใจในปริมาณที่พอดิบพอดี สามารถสร้างและส่งเสริมความสุขได้ ความทุกข์เป็นส่วนสำคัญของกิจกรรมที่มีความหมายหลายกิจกรรม และสนับสนุนการแสวงหาความหมายของชีวิต ทำนองว่า “เจ็บปวดแต่คุ้มค่า”

เจ็บปวดแต่คุ้มค่า เพราะความทุกข์นั้นมีประโยชน์ต่อมนุษย์ทั้งในแง่ชีวภาพและความรู้สึก ความเจ็บทำให้เราจดจำประสบการณ์เหล่านี้ไว้เพื่อพยายามหลีกเลี่ยงมันในอนาคต ความทุกข์ที่เกิดขึ้นโดยสมัครใจสามารถสร้างความสุข และเป็นส่วนสำคัญของการบรรลุเป้าหมายที่สูงขึ้น

ลองนึกถึงการบำเพ็ญเพียรในหนังกำลังภายในของจีน เพื่อให้ได้พลังวิเศษมาและขึ้นเป็นจอมยุทธ์ในสักวัน การต่อสู้กับความทุกข์เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีในภายหลังก็ให้ความรู้สึกประมาณนั้น แม้คำว่า ‘ผลลัพธ์ที่ดี’ จะมีรายละเอียดแตกต่างออกไปตามสถานการณ์

ในหนังสือเล่มนี้ เราจึงจะมาทำความเข้าใจเรื่องทุกข์ๆ ที่เราพึงพอใจ และเปิดโอกาสให้เราเข้าใจทางเลือกที่จะทุกข์ใจของคนอื่นด้วย

– ทำไมบางคนถึงชอบภาพยนตร์สยองขวัญ

– อะไรคือความน่าดึงดูดใจของเซ็กซ์แบบ BDSM

– การมีลูกส่งผลต่อความรู้สึกว่าชีวิตของเรามีความหมายอย่างไร

– ทำไมความสำเร็จที่ได้มาโดยลำบากถึงน่าดึงดูดใจ

– ทำไมเราจึงเลือกวิ่งมาราธอน ทั้งที่ทำให้เหนื่อยล้าแทบขาดใจ

– ทำไมเราจึงชอบฟังเพลงเศร้า ทั้งที่มันยิ่งตอกย้ำให้ใจเจ็บ

– ความทุกข์ที่ไม่ได้เกิดขึ้นโดยสมัครใจ เช่น สูญเสียคนสำคัญ ทำให้เราสามารถฟื้นคืนสภาพจิตใจได้ดีขึ้นอย่างนั้นหรือฯลฯ

โดยผ่านแนวคิดหลักสามประการ

ประการแรก ความทุกข์ที่เกิดขี้นโดยสมัครใจบางอย่าง รวมถึงที่ทำให้เกิดความเจ็บปวด ความกลัว และความโศกเศร้านั้น สามารถสร้างความสุขได้

ประการที่สอง ชีวิตที่ดีเป็นมากกว่าชีวิตที่มีความสุข เพราะเหนือสิ่งอื่นใดจะต้องมีความดีงามทางศีลธรรมและการแสวงหาที่มีความหมาย

และประการที่สาม ความทุกข์บางรูปแบบที่ต้องมีการฟันฝ่าและความยากลำบาก เป็นส่วนสำคัญของการบรรลุเป้าหมายที่สูงขึ้นและเป็นการใช้ชีวิตที่เติมเต็ม

นั่นเท่ากับว่าเรามีความสุขและโอบรับความทุกข์บางอย่างไว้ได้ เพื่อเติมชีวิตให้เต็มความหมาย แต่จะด้วยสัดส่วนเท่าไร ด้วยความยากลำบากประเภทใด และในระหว่างที่กำลังเผชิญหน้าความทุกข์นั้น แท้จริงเรากำลังเรียนรู้อะไรหรือเปล่า เราขอชวนให้หาคำตอบนี้ไปด้วยกัน

#มินิรีวิว

“หนังสือเล่มนี้ท้าทายให้คุณมองมุมใหม่ในเรื่องของชีวิตที่ดี พอล บลูม นำเสนอกรณีตัวอย่างที่แสดงว่าความเจ็บปวดและทุกข์นั้นสำคัญต่อความสุขอย่างไร ด้วยความเข้าใจอันเฉียบคมและอธิบายอย่างแจ่มแจ้ง นับเป็นยาแก้พิษของแนวคิดแง่บวกจนเป็นพิษได้อย่างชะงัด”

– อดัม แกรนต์ ผู้เขียน Think Again หนังสือขายดีอันดับ 1 ของนิวยอร์กไทม์ส และเจ้าของพอดแคสต์ของ TED รายการ Worklife

“พอล บลูม สำรวจลึกลงไปในความเจ็บปวดและความทุกข์ ความพึงพอใจและความหมาย การถามและตอบข้อปัญหาตลอดกาลว่าอะไรคือสิ่งที่ทำให้ชีวิตมีค่า คุณต้องไม่อยากพลาดหนังสือที่คมคายและเต็มไปด้วยความรู้เล่มนี้แน่นอน”

– ซูซาน เคน ผู้เขียนหนังสือ Quiet