“เธอถูกหล่อหลอมมาจากชีวิตในระบบเยอรมนีตะวันออก เธอตระหนักดีว่าคนเราสามารถทรยศเพื่อนได้ เธอไม่ค่อยผิดหวังเพราะไม่ค่อยหวังอะไรจากใคร” นี่คือคำกล่าวถึงอังเกลา แมร์เคล จากอดีตผู้ช่วยคนหนึ่ง

อังเกลา แมร์เคล ได้ชื่อว่าเป็น “แม่” (Mutti) แห่งเยอรมนี หลังจากครองตำแหน่งหัวหน้าพรรคสหภาพประชาธิปไตยคริสเตียนแห่งเยอรมนี (Christlich Demokratische Union Deutschland หรือ CDU) มาอยางยาวนาน และเป็นนายกฯ ถึง 4 สมัย เธอก็ก้าวลงจากตำแหน่ง เพื่อให้ประชาชนได้พบกับทางเลือกใหม่ๆ ในการกำหนดอนาคตของเยอรมนี แต่ถึงจะเป็นอย่างนั้นเด็กรุ่นใหม่หลายคนก็แทบจะนึกไม่ออกว่าประเทศจะเป็นอย่างไรต่อไปหากปราศจากแม่คนนี้

เพียงหนึ่งปีหลังจากการรวมชาติ ชีวิตของแมร์เคลก็หันเหจากการเป็นนักวิทยาศาสตร์มาสู่นักการเมือง เธอได้เป็นรัฐมนตรีในระบบการเมืองที่ไม่คุ้นเคย และก้าวขึ้นมาเป็นนายกฯ หญิงคนแรกเมื่อปี 2005 ซึ่งจนถึงปัจจุบันเธอเป็นเพียงหนึ่งในไม่กี่คนของนักการเมืองเยอรมันตะวันออกที่ก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งสูงในตะวันตกได้

ผู้นำหลายคนประเมินเธอต่ำมากในช่วงแรก ตัดสินได้จากชื่อเล่นแรกๆ ของเธอว่า ดาส เมดเชิน หรือ สาวน้อย ในตอนนั้นเธออาจจะเป็นนักการเมืองมือใหม่ แต่ในไม่ช้าเธอก็ได้รับการพิสูจน์ว่าเป็นแบบอย่างสำหรับความน่าเชื่อถือและความรับผิดชอบ

เธอพัฒนาและปรับปรุงค่านิยมของประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน ความเสมอภาค ความหลากหลาย และคุณค่าของการมีส่วนร่วม เพื่อหาทางแก้ไขปัญหาต่างๆ

แมร์เคลกลายเป็นนายกฯ ในช่วงเวลาที่เยอรมนีพยายามดิ้นรนเพื่อหาความสามัคคีระหว่างอดีตตะวันออกและตะวันตก เธอนำนโยบายที่ก้าวหน้าของการแต่งงานเพศเดียวกัน เธอเปลี่ยนแปลงนโยบายอย่างการประกาศยกเลิกโรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ และการใช้เชื้อเพลงฟอสซิลทั้งหมดภายในปี 2022 ฯ

เธอได้รับการยกย่องอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับนานาชาติ สำหรับการจัดการวิกฤตในวงกว้าง และความสามารถที่โดดเด่นในการรักษาการมีส่วนร่วม

ถึงอย่างนั้นเส้นทางของเธอก็ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ แต่แน่นอนว่ามันมีดอกไม้มากกว่าก้อนหิน ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาประชาชนเริ่มมีความไม่สบายใจเพิ่มมากขึ้น ไม่ว่าจะทั้งจากวิกฤตเรื่องผู้อพยพ การระบาดของโรคโควิด-19 ที่เผยให้เห็นถึงการขาดบริการดิจิทัลของประเทศ ความจำเป็นในการปรับปรุงด้านสาธารณสุขให้ทันสมัย ความเปราะบางของห่วงโซ่ทางเศรษฐกิจ อันตรายจากความเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ

นี่คือสิ่งที่ผู้นำคนต่อไปต้องหันมาทบทวนและให้ความสำคัญ น่าติดตามว่าการเมืองทั้งภายในและภายนอกของเยอรมันจะเป็นอย่างไรหลังจากออกจากเงาแม่คนนี้

“เธออยู่รอดได้นานกว่าเพื่อนนายกฯ ในยุโรปและตะวันตกของเธอทุกคน และตำแหน่งของเธอในประวัติศาสตร์จะต้องโดดเด่นกว่าคนส่วนใหญ่แน่นอน”