Editors’ Pick บรรณาธิการชวนอ่าน

เชื่อว่าหลาย ๆ คนคงจดจำช่วงเวลาแรก ๆ ที่อินสตาแกรมแผ่ความนิยมมาถึงประเทศไทยได้…แอปแชร์รูปภาพที่มาแรงที่สุดในช่วงต้น 2010s ที่มีไอคอนเป็นรูปกล้องโพลารอยด์สีน้ำตาลคาดแถบสีสี่สี ลงรูปได้เฉพาะรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสเท่านั้น ตกแต่งด้วยฟิลเตอร์สีจัดจ้านแปลกตา รูปที่คนลงในอินสตาแกรมส่วนใหญ่เป็นภาพวิวสวย ๆ สถาปัตยกรรมเท่ ๆ สตรีตอาร์ต อาหารยั่วน้ำลาย ไปจนถึงรูปทั่ว ๆ ไปในชีวิตประจำวัน ซึ่งจะกลายเป็นมุมพิเศษทันทีเมื่อจัดวางมันลงไปในกรอบพร้อมความคิดสร้างสรรค์เฉพาะตัว

เผลอแป๊บเดียว อินสตาแกรมก็อยู่กับเรามานานถึง 12 ปีแล้ว จากสตาร์ตอัปแอปแชร์รูปภาพธรรมดามาสู่แอปที่สร้างแรงกระเพื่อมใหญ่แก่วัฒนธรรมร่วมสมัยและวิถีชีวิตของคนทั่วโลก ความนิยมของอินสตาแกรมที่เติบโตก้าวกระโดดทำให้แอปนี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของผู้คน กลายเป็นมาตรวัดความสำเร็จในเชิงสังคมทั้งระดับวงเล็ก ๆ ใกล้ตัว ไปจนถึงเซเลบริตีที่มียอดผู้ติดตามระดับร้อยล้านคน กลายเป็นรางวัลที่มีมูลค่าและผลประโยชน์มหาศาลทั้งในรูปแบบตัวเงินโดยตรง และการเติมเต็มความต้องการที่จะได้รับการยอมรับจากสังคมดิจิทัล

หนังสือเล่มนี้เป็นบทบันทึกประวัติศาสตร์ของอินสตาแกรม จากจุดเริ่มต้นโดยสองผู้ก่อตั้ง ได้แก่ เควิน ซิสทร็อม และไมก์ ครีเกอร์ ความสำเร็จแบบดาวรุ่งพุ่งแรงทำให้ไปเข้าตายักษ์ใหญ่แห่งโซเชียลมีเดียอย่างเฟซบุ๊ก จนนำมาสู่ดีลซื้อกิจการมูลค่า 1 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งนับว่าสูงมากเมื่อ 10 ปีที่แล้ว และเมื่อเข้าไปอยู่ใต้ชายคาเดียวกับมาร์ก ซักเกอร์เบิร์ก คุณค่าแห่งความสวยงาม เรียบง่าย มีศิลปะที่อินสตาแกรมยึดถือช่างสวนทางกับแนวทางของเฟซบุ๊กที่เน้นความเติบโตด้วยทุกวิธีการที่ทำได้ ความขัดแย้งนี้ค่อย ๆ สร้างรอยร้าวซึมลึก กระทั่งมาถึงทางแยก แต่กว่าจะถึงวันนั้น อินสตาแกรมก็ได้สร้างอะไรเอาไว้ให้แก่โลกมากมายเหลือเกิน

นอกจากเรื่องราวประวัติองค์กรที่สนุกตื่นเต้นราวกับหนังสตาร์ตอัปมันส์ ๆ สักเรื่อง สำหรับเรา พาร์ทที่น่าสนใจมากในเล่มนี้คือเรื่องผลกระทบทางวัฒนธรรมยุคหลังสมาร์ตโฟนและโซเชียลมีเดียที่อินสตาแกรมสร้างขึ้น เช่น เทรนด์การตลาดยุคใหม่โดยอินฟลูเอนเซอร์ ซึ่งเป็นได้ทั้งดาราค่าตัวแพงไปจนถึงคนธรรมดาที่ทำคอนเทนต์ได้น่าสนใจจนติดกระแส

การที่เซเลบริตียึดอำนาจการเผยแพร่เรื่องส่วนตัวกลับมาจากปาปาราซซีกลับมาอยู่ในมือตัวเอง ซึ่งพวกเขาสามารถกำหนดได้เองว่าจะเปิดเผยชีวิตมากน้อยแค่ไหนถึงจะพอสร้างความใกล้ชิดกับผู้ติดตามและสร้างมูลค่าไปในเวลาเดียวกัน รวมถึงเรื่องราวชีวิตคนรุ่นใหม่ที่ยึดเอายอดผู้ติดตามและยอดไลค์เป็นสิ่งยึดเหนี่ยว จนต้องคอยพยายามสร้างภาพชีวิตที่งดงามตลอดเวลาผ่านช่องทางออนไลน์ กระทั่งกลายเป็นแรงกดดันกับการใช้ชีวิตออฟไลน์ไปเสียได้

ที่สนุกเป็นพิเศษอีกตอนหนึ่ง คือพาร์ทที่เล่าถึงสงครามโซเชียลมีเดียในช่วงการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐ ปี 2016 ที่โดนัลด์ ทรัมป์ คว้าชัยชนะไปท่ามกลางความตกตะลึงของสังคมอเมริกัน ดูเหมือนว่านั่นคือครั้งแรก ๆ ที่ภาครัฐเริ่มตระหนักถึงอิทธิพลของสื่อโซเชียลมีเดียที่มีต่อการเมืองและสังคม ขบวนการข่าวปลอม การก่อการร้าย และยาเสพติดที่ทำกันอย่างเป็นระบบ

ซาราห์ ฟรายเออร์ ผู้เขียน เป็นผู้สื่อข่าวและบรรณาธิการข่าวเทคโนโลยีจากสำนักข่าวบลูมเบิร์ก ทำงานอย่างหนักเพื่อถ่ายทอดเรื่องราวในห้วงเวลาเกือบ 10 ปีนี้อย่างรอบด้าน จากการสัมภาษณ์บุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์อินสตาแกรม ประกอบกับเอกสารที่เชื่อถือได้ และเล่าเรื่องออกมาได้สนุก ครอบคลุมหลากหลายประเด็น และไม่น่าเบื่อเลยตลอดความยาวเกือบ 500 หน้า

ไม่ว่าคุณจะสนใจอินสตาแกรมในแง่มุมไหน เราว่าหนังสือเล่มนี้มีเรื่องเล่าที่คุณต้องอยากรู้ และอยากให้คุณได้ลองอ่านกัน