คนญี่ปุ่นขึ้นชื่อเรื่องความละเอียดและพิธีรีตองในการทำงานที่ไม่เหมือนใคร ช่วงแรกที่ สตีฟ อัลเพิร์ต เริ่มทำงานที่สตูดิโอจิบลิ เขาต้องเรียนรู้วัฒนธรรมการทำงานของคนญี่ปุ่นที่แตกต่างจากคนอเมริกันมาก ในขณะเดียวกัน ก็ต้องทำงานอย่างเต็มที่เพื่อผลักดันให้ภาพยนตร์แอนิเมชันของสตูดิโอจิบลิและขยายตลาดไปทั่วโลก

นี่คือ 4 คำศัพท์ที่คนญี่ปุ่นชอบใช้ในการทำงาน ที่สตีฟต้องพบเจออยู่ตลอดเวลาตั้งแต่ Day 1 คำศัพท์เหล่านี้อาจไม่สามารถหาคำแปลตรงตัวเป๊ะๆ ได้ แต่เป็นประโยชน์มากหากเข้าใจแก่นแท้ของมัน

ไอซัทสึ (挨拶) — การทักทาย

มินาราอิ (見習い) — การเฝ้ามองและเรียนรู้

เนมาวาชิ (根回し) — การรับประกันให้ไร้กังวล

ฮัปเปียว (発表) — การนำเสนอ

‘ชายมหัศจรรย์ผู้ทำให้โลกรู้จักจิบลิ’ เป็นอีกหนึ่งเล่มที่พลาดไม่ได้ด้วยประการทั้งปวงสำหรับทั้งแฟนของสตูดิโอจิบลิ ผู้ที่สนใจในวัฒนธรรมและการทำงานของประเทศญี่ปุ่น และใครก็ตามที่เคย (หรือไม่เคย) พบว่าตัวเองเป็น ไกจิน หรือชาวต่างชาติเพียงคนเดียวในที่ทำงาน

ไอซัทสึ (挨拶) — การทักทาย

การทักทายของคนญี่ปุ่นเป็นมากกว่าแค่คำพูด สิ่งที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังคำเหล่านั้นคือการเข้าหาเพื่อสร้างคอนเนคชั่นทางธุรกิจ

ในช่วงสัปดาห์แรกที่สตีฟเริ่มทำงานที่สตูดิโอจิบลิ เขาต้องหมดเวลาไปกับการต้อนรับคนภายนอกและภายในบริษัท เพื่อนร่วมงานและคนญี่ปุ่นที่รู้จัก หรืออาจจะแค่เคยเจอสักครั้งหนึ่งในชีวิต ที่แวะเวียนมา ‘ไอซัทสึ’ หรือ ‘ทักทาย’ พนักงานใหม่อย่างเขา

การ ‘ไอซัทสึ’ จากคนภายนอกส่วนใหญ่จะเป็นคู่ค้าทางธุรกิจจากบริษัทต่างๆ บางคนเขาไม่เคยรู้จักหรือไม่เคยเจอกันมาก่อนด้วยซ้ำ คนเหล่านี้มาแสดงความยินดีและพูดคุยด้วยสั้นๆ เป็นเวลา 5-10 นาที เพื่อแนะนำตัว ส่วนการ ‘ไอซัทสึ’ จากคนภายในบริษัทนั้นจะมีเป้าหมายในการเข้าพบที่มีประเด็นชัดเจนกว่าว่าต้องเจาะจงไปที่เรื่องใด

ถึงแม้จะเป็นการทักทาย แต่ก็ไม่ได้จบแค่คำพูดแนะนำตัวเสมอไป

มินาราอิ (見習い) — การเฝ้ามองและเรียนรู้

วิธีการเรียนรู้แบบดั้งเดิมของชาวญี่ปุ่นนั้นจะไม่ใช้การถามคำถามแล้วรอฟังคำตอบ เพราะกว่าเจ้าของวิชาจะสร้างผลงานได้ เขาต้องใช้ทั้งเวลา ความพยายาม และอดทนต่อความล้มเหลวนับครั้งไม่ถ้วน พวกเขาจึงไม่แบ่งปันความลับในอาชีพการงานง่ายๆ ใครก็ตามที่อยากได้รับการถ่ายทอดวิชาจากอาจารย์ คุณต้องสังเกตอย่างใกล้ชิด จดจำ เรียนรู้ และทดลองนำไปใช้ด้วยตัวเอง

เนมาวาชิ (根回し) — การรับประกันให้ไร้กังวล

ที่สตูดิโอจิบลิ เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นหรือกำลังจะมีการเปลี่ยนแปลงใดๆ ในบริษัท สิ่งที่พวกเขาจะทำก่อนการประชุมเพื่อแจ้งให้ทุกฝ่ายรับทราบอย่างเป็นทางการคือ การเรียกทุกคนที่เกี่ยวข้องมารวมตัวเพื่อประชุม (แบบไม่เป็นทางการ) เสียก่อน นั่นคือการ ‘เนมาวาชิ’

ในการรวมตัวครั้งนั้นจะมีทั้งการเสนอความคิด การเสนอแนวทางแก้ปัญหา ผลที่จะเกิดขึ้นตามมาทั้งหมดจากการแก้ปัญหานั้นๆ การหาวิธีป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาแบบเดิมอีกครั้ง เหมือนเป็นการระดมความคิดเพื่ออุดรูรั่วทั้งหมดและตรวจสอบรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ เพื่อให้มั่นใจและไร้กังวลว่าจะไม่มีอะไรที่คาดไม่ถึงเกิดขึ้นอีกเพราะพวกเขาเตรียมการรับมือไว้รอบด้านแล้ว

และเมื่อการ ‘เนมาวาชิ’ จบลง จึงจะได้เวลานัดประชุมอย่างเป็นทางการอีกครั้ง

ฮัปเปียว (発表) — การนำเสนอ

ในการประชุมธุรกิจของคนญี่ปุ่น ทุกคนในห้องจะต้องพูด ไม่ว่าพวกเขาจะมีเรื่องให้พูดหรือไม่ก็ตาม อาจจะรายงานความก้าวหน้า นำเสนอผลงาน ไปจนถึงการกล่าวคำปราศรัยยาวๆ ในงานเลี้ยงทางสังคมต่างๆ