ในปี 1994 มีคดีใช้ความรุนแรงในชิคาโกมากกว่า 800 ครั้ง เมื่อนักวิจัยด้านสาธารณสุขเริ่มจัดทำแผนผัง พล็อตกราฟ และหาคำตอบเพื่อพยายามทำความเข้าใจความรุนแรงที่เกิดขึ้นมากมายนี้ เขากลับพบแบบแผนที่คุ้นตา…

แผนผังแบ่งกลุ่มความรุนแรงที่เกิดขึ้นในเมืองชิคาโก กลับมีหน้าตาเหมือนกับแผนผังแบ่งกลุ่มของการระบาดของอหิวาตกโรคในบังกลาเทศ

นอกจากนั้น กราฟประวัติศาสตร์ของการเข่นฆ่าในรวันดายังเหมือนกับกราฟการเกิดอหิวาตกโรคในโซมาเลีย

** ในภาพคือแผนผังจำลองการยิงกันในเมืองชิคาโก 50 ครั้ง จะเห็นว่าแม้จะมีการระบาดในวงกว้างเป็นบางจุด (Super-Spreader) แต่ก็มีการยิงกันที่จบลงโดยไม่มีการระบาดสู่การยิงครั้งต่อไปเช่นกัน (กลุ่มจุดเดี่ยวบริเวณด้านขวาบนของแผนผัง) **

จะเป็นอย่างไร หากเราพบว่า “การแพร่ระบาด” ไม่ได้เป็นนิยามที่ใช้ได้เพียงในแวดวงเชื้อโรค หากแต่ยังสามารถนำไปใช้อธิบายความเคลื่อนไหวในมิติทางสังคมอื่นๆ ที่บางครั้งดูไร้เหตุผลในตอนต้น แล้วลุกลามออกไปในวงกว้างได้อย่างยากจะหยุดยั้ง

– ทำไมเมื่อข่าวลือกระพือออกไปราคาหุ้นจึงตกอย่างรวดเร็ว
– ทำไมไวรัลง่ายๆ จึงถูกแชร์ออกไปเป็นล้านเพียงชั่วข้ามคืน
– ทำไมเมื่อมีความรุนแรงเกิดขึ้นสักที่หนึ่ง ก็จะมีความรุนแรงในที่อื่นๆ ตามมา
– ความรุนแรง ความโลภ ความตื่นตระหนก สามารถติดต่อกันได้หรือ
– และทำไมไอเดียหนึ่งจึงถูกเผยแพร่ไปได้กว้างไกล แต่บางไอเดียกลับแทบไม่มีใครเชื่อ

The Rules of Contagion คือ หนังสือเล่มดังที่ทุกคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “มาก่อนกาลและเหมาะเจาะในตอนนี้”

ไม่เพียงอธิบายให้เราเข้าใจภาพรวมของทฤษฎีและวิธีการรับมือและคาดคะเนการแพร่ระบาดของโรค ทั้งที่เคยมีในอดีต ปัจจุบัน และอาจมีขึ้นอีกในอนาคต ที่เราอาจไม่เคยรู้มาก่อนเท่านั้น

แต่ยังเผยให้เห็นว่า ทฤษฎีทางการแพทย์และคณิตศาสตร์ ที่ใช้ในการรับมือการแพร่ระบาดของโรค เมื่อนำไปทาบทับและวิเคราะห์ “การลุกลาม” ของสิ่งอื่นๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมของเรา ผลลัพธ์ที่ออกมากลับคล้ายกันจนแทบไม่น่าเชื่อ

หนุ่มนักระบาดวิทยาและนักคณิตศาสตร์ระดับโลก อดัม คูชาร์สกี จะพาเราไปพบกับนิยามใหม่ของคำว่า “การแพร่ระบาด” ที่ไม่ได้หยุดอยู่แค่ในแวดวงเชื้อโรค แต่ลุกลามออกมาจนถึงสังคมโลกที่คุณใช้ชีวิตอยู่ ไม่ได้หยุดอยู่แค่สถานการณ์ในปัจจุบัน แต่อาจสร้างแนวทางการคาดคะเนสถานการณ์ในอนาคตได้อย่างคาดไม่ถึงเลยทีเดียว